Τα οφέλη του σκόρδου: Έχει αντικαρκινική δράση, είναι κατάλληλο για την υπέρταση, τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα κ.ά.

Το σκόρδο, ένα αρχαίο φυτό που ανήκει στην οικογένεια των κρεμμυδιών, διαθέτει πολλές επιθυμητές διατροφικές και φαρμακευτικές ιδιότητες. Με τα χρόνια, πολυάριθμες ερευνητικές εκθέσεις που δημοσιεύτηκαν σε έγκριτα περιοδικά έχουν επιβεβαιώσει τις διάφορες ευεργετικές φαρμακολογικές επιδράσεις του σκόρδου. 

Αυτές περιλαμβάνουν ιδιότητες αντιβακτηριακές, αντιθρομβωτικές , αντιαρθριτικές, μείωσης του σακχάρου στο αίμα και πολλά ακόμα. Πολλές μελέτες υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση σκόρδου μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά και τον κίνδυνο καρκίνου. Ωστόσο, παρά τα πολυάριθμα οφέλη του σκόρδου, η κατανάλωσή του απαιτείται με μέτρο για την αποφυγή κάποιων παρενεργειών. 

Ποιες είναι οι αξιοσημείωτες ευεργετικές επιδράσεις και οι πιθανές παρενέργειες του σκόρδου; Και πώς μπορεί να καταναλωθεί σωστά το σκόρδο για μέγιστα οφέλη για την υγεία; Σε αυτό το άρθρο, θα εμβαθύνουμε σε αυτά τα θέματα λεπτομερώς.

Έρευνα επιβεβαιώνει τις ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες του σκόρδου

Το σκόρδο, ένα τρόφιμο που καταναλώνεται από τον άνθρωπο εδώ και χιλιετίες, είναι ευρέως γνωστό για τα οφέλη του στην υγεία. Η κύρια δραστική ένωση στο σκόρδο είναι η αλισίνη, μια θειούχος ένωση που παράγεται απο ένα συγκεκριμένο ένζυμο του σκόρδου. Ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών επιβεβαιώνει ότι το σκόρδο περιέχει μια ποικιλία ενεργών συστατικών που μπορούν να αναστείλουν αποτελεσματικά την εμφάνιση και την ανάπτυξη καρκίνου.

Τον Σεπτέμβριο, μια ολοκληρωμένη έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Nutrition, διεξήγαγε μια μετα-ανάλυση 61 ερευνητικών άρθρων και επιβεβαίωσε το σκόρδο ως μια πλούσια πηγή αντικαρκινικών ενώσεων. Το εκχύλισμα σκόρδου και αρκετά από τα επιμέρους συστατικά του, ιδιαίτερα οι οργανοθειικές ενώσεις όπως η αλλισίνη, βρέθηκε ότι εμφανίζουν κυτταροτοξικές, κυτταροστατικές, αντι-αγγειογενετικές και αντι-μεταστατικές δραστηριότητες σε διάφορα in vitro και in vivo μοντέλα καρκίνου του παχέος εντέρου.

Τον Μάρτιο, μια ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Pharmacology ανέφερε ότι η αντικαρκινική δράση του σκόρδου είναι από τις πιο εκτενώς μελετημένες μεταξύ των διαφόρων ευεργετικών φαρμακολογικών επιδράσεών του. Διάφορα συστατικά που προέρχονται από το σκόρδο και τα νανοσκευάσματα του έχουν δοκιμαστεί για αποτελεσματικότητα έναντι διαφόρων καρκίνων, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του στόματος, του δέρματος, των ωοθηκών, του προστάτη, του μαστού, του πνεύμονα, του στομάχου, του παχέος εντέρου, του ήπατος και του παγκρέατος.

Μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Nutrition το 2021 εξέτασε επιδημιολογικά και πειραματικά στοιχεία σχετικά με διαφορετικούς τύπους σκόρδου και τις αντικαρκινικές και αντιοξειδωτικές τους δράσεις. Το άρθρο τόνισε ότι το σκόρδο και τα πλούσια φλαβονοειδή και οργανοθειικές ενώσεις του διαθέτουν ισχυρές αντικαρκινικές ιδιότητες. Μελέτες σε ζώα και κύτταρα έδειξαν επίσης ότι το σκόρδο και οι οργανοθείες ενώσεις του μπορούν να αναστείλουν την καρκινογένεση μέσω διαφόρων οδών, όπως η πρόκληση απόπτωσης, η καταστολή του πολλαπλασιασμού των κυττάρων, η σάρωση ενεργών ειδών οξυγόνου (ROS), η μείωση του μεγέθους του όγκου και η ενίσχυση της δραστηριότητας ενζύμων όπως η γλουταθειόνη.

Επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης σκόρδου και του μειωμένου κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά τα στοιχεία για τον καρκίνο του στομάχου, του μαστού και του προστάτη είναι ασυνεπή. Οι μελέτες πρότειναν επίσης ότι η παρουσία και η ισχύς του ενεργού συστατικού του σκόρδου, του οργανικού θείου, σχετίζεται με την παρασκευή και τη μορφή του σκόρδου. Οι ερευνητές συνέστησαν περαιτέρω επιδημιολογικές και μοριακές μελέτες για τη διερεύνηση της επίδρασης του σκόρδου στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και στους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς του.

Μια άλλη μελέτη στην οποία συμμετείχαν 41.837 γυναίκες ηλικίας 55 έως 69 ετών διαπίστωσε ότι όσες κατανάλωναν μία ή δύο μερίδες σκόρδου την εβδομάδα είχαν 35% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του παχέος εντέρου. Εκτός από τις αντικαρκινικές του ιδιότητες, η έρευνα έχει επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα του σκόρδου στην προστασία των ενδοθηλιακών κυττάρων και στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. 

Μια ακόμα μελέτη απο το περιοδικό Integrated Blood Pressure Control επιβεβαίωσε ότι το σκόρδο μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά την υψηλή αρτηριακή πίεση. Η έρευνα διαπίστωσε ότι τα πολυσουλφίδια που προέρχονται από το σκόρδο ενισχύουν την απόκριση του ενδοθηλίου στο μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ) και διεγείρουν την παραγωγή του αγγειακού αερίου διαβιβαστή υδρόθειο (H2S), προκαλώντας έτσι χαλάρωση των λείων μυϊκών κυττάρων, αγγειοδιαστολή και μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Η μελέτη πρότεινε περαιτέρω ότι ορισμένοι διατροφικοί και γενετικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα των οδών σηματοδότησης H2S και NO, συμβάλλοντας στον έλεγχο της υπέρτασης. Η ανεπάρκεια θείου μπορεί επίσης να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη της υπέρτασης και η συμπλήρωση με οργανικές ενώσεις θείου μέσω της κατανάλωσης σκόρδου μπορεί να ανακουφίσει αποτελεσματικά τα συμπτώματά της. Εν ολίγοις, η αλισίνη που βρίσκεται στο σκόρδο εμφανίζει τα ακόλουθα πέντε ευεργετικά αποτελέσματα:

• Αντικαρκινική δράση: Η αλλισίνη μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη και τη μετάσταση των καρκινικών κυττάρων και να ενισχύσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Αγγειοδιαστολή και μείωση της αρτηριακής πίεσης: Η αλλισίνη μπορεί να χαλαρώσει τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, να μειώσει την αρτηριακή πίεση και να βελτιώσει την κυκλοφορία του αίματος.
• Βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και έλεγχος του σακχάρου στο αίμα: Η αλλισίνη μπορεί να προάγει την έκκριση και τη δράση της ινσουλίνης, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Είναι ευεργετικό για άτομα με διαβήτη.
• Βελτιωμένη σεξουαλική λειτουργία: Η αλλισίνη είναι επίσης ένα πολύ καλό αγγειοδιασταλτικό, μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα της ανδρικής ανικανότητας και να ενισχύσει τη σεξουαλική λειτουργία, καθώς η ανικανότητα συχνά συνδέεται με κακή κυκλοφορία του αίματος.
• Αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτική δράση: Η αλλισίνη μπορεί να καταπολεμήσει τις βλάβες από τις ελεύθερες ρίζες, προστατεύοντας τις λειτουργίες του ήπατος και των νεφρών.

Εκτός από την αλισίνη, το σκόρδο περιέχει και άλλα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνη C, διάφορες θειούχες ενώσεις και κυστεΐνη, που είναι ευεργετικά για την υγεία. Η κυστεΐνη μπορεί να μετατραπεί σε γλουταθειόνη, το πιο σημαντικό αντιοξειδωτικό στο σώμα μας.

Πώς να καταναλώνετε σωστά το σκόρδο

• Αποφύγετε την υπερβολική επεξεργασία: Το υπερβολικό ψήσιμο του σκόρδου με βράσιμο, ψήσιμο ή ατμό για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να βλάψει τα ενεργά συστατικά του και να μειώσει τα οφέλη του. Καλό είναι να το καταναλώνετε ωμό ή ελαφρά σοταρισμένο.
• Ψιλοκόψτε ή συνθλίψτε το: Το να ψιλοκόψετε ή να συνθλίψετε το σκόρδο είναι απαραίτητο για την παραγωγή επαρκούς ποσότητας αλισίνης. 
• Αποφύγετε την υπερκατανάλωση τροφής: Σε γενικές γραμμές, αρκεί να τρώτε μία έως τέσσερις σκελίδες φρέσκου σκόρδου την ημέρα. Η υπερκατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες όπως κακοσμία του στόματος, γαστρεντερικό ερεθισμό και αλλεργικές αντιδράσεις.
• Να είστε προσεκτικοί όταν το τρώτε εάν είστε ένα τα άτομα που: Είναι επιρρεπείς σε γαστρεντερικά έλκη, αιμορραγικές τάσεις, λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα ή προετοιμάζονται για χειρουργική επέμβαση, αυτοί θα πρέπει να περιορίσουν την πρόσληψη σκόρδου. Το σκόρδο έχει αντιπηκτική δράση, η οποία μπορεί να επιδεινώσει την αιμορραγία. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει επίσης να είναι προσεκτικές, καθώς το σκόρδο μπορεί να επηρεάσει τη γεύση του μητρικού γάλακτος, επηρεάζοντας δυνητικά την υγεία του εμβρύου ή του βρέφους.
• Συμπληρώματα σκόρδου ως εναλλακτική λύση: Εάν δεν σας αρέσει να τρώτε σκόρδο, μπορείτε να επιλέξετε συμπληρώματα σκόρδου, διαθέσιμα σε διάφορες μορφές και δόσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να δοθεί προτεραιότητα στην ποιότητα και την ασφάλεια. Συνιστάται η χρήση τους υπό την καθοδήγηση γιατρού.

Συνοπτικά, το σκόρδο είναι μια υγιεινή τροφή με διάφορα οφέλη, όπως η πρόληψη του καρκίνου, η μείωση του σακχάρου στο αίμα και η βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας. Η ενσωμάτωση του σκόρδου στη διατροφή μας με μέτρο μπορεί να συμβάλει στη συνολική ευεξία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην βασίζεστε αποκλειστικά σε ένα είδος τροφής, καθώς η διατροφή είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία. Η προσοχή σε άλλες συνήθειες υγείας όπως η άσκηση, ο ύπνος και το άγχος είναι εξίσου ζωτικής σημασίας για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας.

Δείτε ακόμα: O ουσιαστικός ρόλος της βιταμίνης Β12 για την καταπολέμηση χρόνιων ασθενειών.