Τι είναι το φαινόμενο Deja Vu και πως το εξηγεί η επιστήμη.

Οι περισσότεροι άνθρωποι το έχουν βιώσει έστω και μια φορά σε διαφορετικό σημείο: déjà vu, είναι η στοιχειωμένη αίσθηση ότι έχετε βιώσει για δεύτερη φορά κάτι στο παρελθόν.

Γαλλικά σημαίνει το “έχω ήδη δει”, το déjà vu βρίσκεται υπό διερεύνηση απο επιστήμονες εδώ και χρόνια, οι οποίοι δεν έχουν δώσει ακόμη μια πλήρη εξήγηση για το φαινόμενο. Το déjà vu φαίνεται να το έχει βιώσει περισσότερο από το 70 τοις εκατό των ανθρώπων, κάποια στιγμή στη ζωή τους!

Πρόσφατη έρευνα, ωστόσο, έχει δώσει κάποιες ενδείξεις για το τι προκαλεί το déjà vu. Φαίνεται να εμφανίζεται εξίσου σε άνδρες και γυναίκες και σε όλες τις φυλές του κόσμου, σύμφωνα με μια μελέτη του 2003 από το Journal of Nervous and Mental Disease , αλλά το déjà vu συμβαίνει πιο συχνά σε άτομα ηλικίας 15 έως 25 ετών. [ 10 Odd Facts About the Brain ]

Αυτό το γεγονός οδήγησε ορισμένους ειδικούς να πιστεύουν ότι το déjà vu μπορεί να συνδέεται με νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη, οι οποίοι βρίσκονται σε υψηλότερα επίπεδα στους εφήβους και σε νεαρούς ενήλικες.

Μια υπόθεση ενός υγιούς 39χρονου άνδρα, τράβηξε την προσοχή των επιστημόνων.

Ο άνδρας —γιατρός στο επάγγελμα— καταπολεμούσε τη γρίπη παίρνοντας αμανταδίνη και φαινυλοπροπανολαμίνη, δύο φάρμακα που είναι γνωστό ότι αυξάνουν τη δραστηριότητα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Μέσα σε 24 ώρες από την λήψη των φαρμάκων, ανέφερε έντονα, επαναλαμβανόμενα επεισόδια déjà vu.

Αυτή η μελέτη περίπτωσης, που δημοσιεύθηκε το 2001 στο Journal of Clinical Neuroscience , έκανε τους πιστεύουν πως ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό η ντοπαμίνη στον εγκέφαλο, γιατί όταν ο γιατρός σταμάτησε να παίρνει τα φάρμακα, το déjà vu του εξαφανίστηκε.

Déjà vu και επιληψία

Μια άλλη εικόνα για τα αίτια του déjà vu προέρχεται από μελέτες για την επιληψία. Υπάρχει μια ισχυρή και σταθερή σύνδεση μεταξύ του déjà vu και των κρίσεων που εμφανίζονται σε άτομα με επιληψία του έσω κροταφικού λοβού, έναν τύπο επιληψίας που επηρεάζει τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου.

Ο ιππόκαμπος παίζει βασικό ρόλο στη διαχείριση βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων αναμνήσεων. Τα άτομα με επιληψία του έσω κροταφικού λοβού «βιώνουν σταθερά déjà vu κατά την έναρξη των κρίσεων τους», σύμφωνα με μια έκθεση του 2012 στο ιατρικό περιοδικό Neuropsychologia .

Αυτό το φαινόμενο οδήγησε ορισμένους ειδικούς στο συμπέρασμα ότι το déjà vu, όπως και μια επιληπτική κρίση, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας λανθασμένης νευρικής πυροδότησης, κατά την οποία οι νευρώνες στον εγκέφαλο μεταδίδουν σήματα τυχαία και αναγκάζουν τα υγιή άτομα να βιώσουν μια ψευδή αίσθηση εξοικείωσης.

Η εικονική πραγματικότητα ενεργοποιεί το déjà vu

Επειδή το déjà vu είναι ένα τόσο φευγαλέο γεγονός – τα περισσότερα περιστατικά δεν διαρκούν πάρα μόνο λίγα δευτερόλεπτα – είναι απογοητευτικά δύσκολο να μελετηθεί σε αυτό το σύντομο χρόνο. Ωστόσο, η γνωστική ψυχολόγος Anne Cleary του Κρατικού Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Fort Collins, βρήκε έναν τρόπο να προκαλέσει déjà vu χρησιμοποιώντας την εικονική πραγματικότητα.

Η Cleary και οι συνεργάτες της δημιούργησαν 128 τρισδιάστατες σκηνές εικονικής πραγματικότητας, μέσω μιας πόλης που ονόμασαν “Deja-ville” χρησιμοποιώντας το παιχνίδι “The Sims 2”. Οι εικόνες συνδυάστηκαν, με μια αυλή που είχε ένα δέντρο σε μια γλάστρα στο κέντρο, και την συνδίασαν με μια εικόνα με ένα άγαλμα στο κέντρο.

Όταν οι εθελοντές που εξερευνούσαν την Deja-ville μπήκαν στο δεύτερο δωμάτιο, ανέφεραν αισθήματα déjà vu, αλλά δεν μπόρεσαν να συνδέσουν αυτό το συναίσθημα με τον χρόνο που πέρασαν εξερευνώντας το πρώτο δωμάτιο. «Οι άνθρωποι έχουν μια αυξημένη αίσθηση του déjà vu όταν η σκηνή έχει παρόμοια διάταξη, αλλά αποτυγχάνουν να θυμηθούν την πηγή της πρώτης ανάμνησης», είπε η Cleary στο περιοδικό Smithsonian .

Το Déjà vu μπορεί να σχετίζεται και με κάποια άλλα φαινόμενα που είναι εξίσου δύσκολο για τους επιστήμονες να εξηγήσουν. Το Jamais vu, (δεν το είδα ποτέ), συμβαίνει όταν ένα άτομο βιώνει κάτι οικείο – όπως το δικό του σαλόνι – αλλά αισθάνεται ότι δεν έχει ξαναπάει εκεί.

Και το déjà entendu («ήδη ακούστηκε») συμβαίνει όταν κάποιος είναι σίγουρος ότι έχει ακούσει κάτι στο παρελθόν, όπως ένα απόσπασμα συνομιλίας ή μια μουσική φράση, αλλά δεν μπορεί να θυμηθεί την ακριβή ώρα ή τόπο.

Πηγή livescience.com

Δείτε ακόμα: Ποιος είναι ο μυστηριώδης αρχαίος δορυφόρος μαύρος ιππότης;