Το πείραμα του Milgram και η τυφλή υπακοή στην εξουσία – κάτι που πρέπει να λάβουμε όλοι υπόψη μας!

Ο Milgram που ήταν ο ίδιος Εβραίος, έκανε ένα πείραμα για να εξετάσει τις δικαιολογίες για πράξεις γενοκτονίας που διεπράχθησαν από αυτούς που κατηγορήθηκαν στην Δίκη της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η απολογία τους βασίστηκε κυρίως στην «υπακοή», το γεγονός δηλαδή ότι απλά ακολουθούσαν εντολές από τους ανώτερούς τους.
Ο Milgram επέλεξε συμμετέχοντες για το πείραμά του μέσω διαφημιστικού σε εφημερίδα που αφορούσε σε άνδρες που ήθελαν να λάβουν μέρος σε μία έρευνα για την μάθηση στο Πανεπιστήμιο του Yale.
Ποια ήταν η διαδικασία
Η διαδικασία ήταν η εξής: ο συμμετέχων γινόταν ζευγάρι με ένα άλλο άτομο και έριχναν κλήρο για να δουν ποιος θα είναι ο «μαθητής» και ποιος ο «δάσκαλος». Η κλήρωση ήταν στημένη, έτσι ώστε ο συμμετέχων ήταν πάντοτε ο δάσκαλος και ο μαθητής ήταν ένας από τους συνεργούς του Milgram (που παρίστανε ότι ήταν πραγματικός συμμετέχων).
Ο μαθητής πήγαινε μέσα σε ένα δωμάτιο και δενόταν με ηλεκτρόδια στα χέρια του, ενώ ο δάσκαλος και ο ερευνητής πήγαιναν σε ένα διπλανό δωμάτιο που περιείχε μία γεννήτρια ηλεκτροπληξίας και μία σειρά από μοχλούς που ξεκινούσαν από τα 15 volt (ήπιο σοκ) και έφταναν έως τα 450 volt (θάνατος).
Ο Milgram θέλησε να ερευνήσει το πόσο μακριά θα έφταναν οι άνθρωποι υπακούοντας μια εντολή εάν περιλάμβανε το να βλάψουν ένα άλλο άτομο.
Αφού ο μαθητής μάθαινε μία λίστα από ζευγάρια λέξεων που του είχε δοθεί, ο δάσκαλος τον τέσταρε και του ζητούσε να ανακαλέσει τα ζευγάρια. Είχε ζητηθεί από τον δάσκαλο να δίνει εντολή για ηλεκτρικό σοκ κάθε φορά που ο μαθητής έκανε κάποιο λάθος, ανεβάζοντας το επίπεδο του σοκ κάθε φορά.
Το πείραμα του Milgram
Ο μαθητής έδινε κυρίως λάθος απαντήσεις (επί τούτου) και για κάθε μία από αυτές, ο δάσκαλος του μετέφερε ηλεκτρικό σοκ. Όταν ο δάσκαλος αρνιόταν να μεταφέρει το σοκ, ο πειραματιστής του έδινε μία σειρά από εντολές για να βεβαιωθεί ότι θα συνεχίσει.
Υπήρχαν 4 εντολές και όταν ο δάσκαλος δεν υπάκουε, ο πειραματιστής περνούσε στην επόμενη:
1. Παρακαλώ, συνεχίστε.
2. Το πείραμα απαιτεί να συνεχίσετε.
3. Είναι απολύτως απαραίτητο το να συνεχίσετε.
4. Δεν έχετε άλλη επιλογή από το να συνεχίσετε.
Αποτελέσματα
Το 65% (,δηλαδή τα 2/3) των συμμετεχόντων συνέχισαν έως το υψηλότερο επίπεδο ηλεκτροσόκ στα 450 volt. Όλοι οι συμμετέχοντες συνέχισαν έως τα 300 volt.
Οι άνθρωποι τείνουν να υπακούν σε εντολές από άλλους ανθρώπους όταν αναγνωρίζουν την εξουσία αυτών ως ηθικά σωστή και/ή νομικά βάσιμη. Αυτή η απόκριση στην νομιμοποιημένη εξουσία μαθαίνεται μέσα από διάφορους θεσμούς, όπως η οικογένεια, το σχολείο και ο χώρος εργασίας.
Οι άνθρωποι υπό αυτές τις συνθήκες μεταθέτουν την ευθύνη των συνεπειών των πράξεών τους σε τρίτους, κάτι που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες στο πείραμα συνέχιζαν όταν ο ερευνητής τους έλεγε ότι παίρνει αυτός την ευθύνη.
Επιπλέον, υπήρξε διαφορά στα αποτελέσματα (μείωση του ποσοστού που συνέχιζε), όταν οι συμμετέχοντες έβλεπαν τι συνέβαινε στον απέναντι και πόσο υπέφερε, καθώς και διαφορά (αύξηση του ποσοστού), όταν υπήρχε κοινό που υποστήριζε και προωθούσε την πράξη τους.
Δείτε το βίντεο
Δείτε ακόμα: Μετά το σκοτάδι έρχεται πάντα το φως!