Αυτή ήταν η παραβίαση της συμφωνίας Γκορμπατσόφ / Μπείκερ που οδήγησε στον πόλεμο στην Ουκρανία: «Το ΝΑΤΟ δε θα μετακινηθεί ούτε μια ίντσα πιο ανατολικά»!
Ημερομηνία 9 Φεβρουαρίου 1990
Περιγραφή: Η συνομιλίες του Γκορμπατσόφ Μπείκερ
Η πιο σημαντική και χαρακτηριστική δήλωση, έγινε κατά τη διάρκεια της συνάντησης στις 9 Φεβρουαρίου 1990 μεταξύ του πρώην Υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζέιμς Μπέικερ και του Γκορμπατσόφ, όπου παρόν ήταν και ο Σοβιετικός υπουργός Εξωτερικών, Έντουαρντ Σεβαρνταντζε. Αφού εξήγησε γιατί οι ΗΠΑ ήθελαν η ενιαία Γερμανία να είναι στο ΝΑΤΟ, ο Μπέικερ είπε στον Γκορμπατσόφ ότι «αν διατηρήσουμε παρουσία σε μια Γερμανία που είναι μέρος του ΝΑΤΟ, δε θα υπήρχε επέκταση της δικαιοδοσίας των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, ούτε μια ίντσα στα ανατολικά».
«Έθεσα την ακόλουθη ερώτηση στον (Γκορμπατσόφ)», είπε ο Μπέικερ σε επιστολή του προς τον Γερμανό Καγκελάριο Χέλμουτ Κολ. «Θα προτιμούσατε να δείτε μια ενωμένη Γερμανία εκτός ΝΑΤΟ, ανεξάρτητη και χωρίς δυνάμεις των ΗΠΑ, ή θα προτιμούσατε μια ενωμένη Γερμανία να είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ, με διαβεβαιώσεις ότι η δικαιοδοσία του ΝΑΤΟ δε θα μετατοπιστεί μια ίντσα προς τα ανατολικά από τη σημερινή της θέση;»
Σήμερα, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, αυτό ήταν απλώς μια υπόθεση, και όχι μια υπόσχεση ή μια εγγύηση. Το Κρεμλίνο όμως θεωρεί ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς πρώην μέλη τού Συμφώνου της Βαρσοβίας προδίδει εκείνη τη «διεθνή συμφωνία».
Ακόμη και με (αδικαιολόγητες) διαγραφές από Αμερικανούς αξιωματικούς, αυτό το αμερικάνικο έγγραφο, της ίσως πιο διάσημης διαβεβαίωσης των ΗΠΑ προς τους Σοβιετικούς για την μη επέκταση του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνει την ενορχήστρωσει της Δύσης στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Επαναλαμβάνοντας αυτό που είπε ο Μπους στη σύνοδο κορυφής της Μάλτας τον Δεκέμβριο του 1989, ο Μπέικερ είπε στον Γκορμπατσόφ: «Ο Πρόεδρος και εγώ έχουμε ξεκαθαρίσει ότι δεν επιδιώκουμε μονομερές πλεονέκτημα σε αυτή τη διαδικασία» της αναπόφευκτης γερμανικής ενοποίησης.
Ο Μπέικερ συνεχίζει λέγοντας, «Κατανοούμε την ανάγκη για διαβεβαιώσεις στις χώρες της Ανατολής. Εάν διατηρήσουμε μια παρουσία σε μια Γερμανία μέρος του ΝΑΤΟ, θα υπήρχε καταπάτηση της συμφωνίας του ΝΑΤΟ πως δεν θα περνούν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ ουτε μια ίντσα προς τα ανατολικά».
Οι αποχαρακτηριστές αυτού του εγγράφου στην πραγματικότητα διέγραψαν την απάντηση του Γκορμπατσόφ ότι πράγματι μια τέτοια επέκταση θα ήταν «απαράδεκτη» – αλλά η επιστολή του Baker προς τον Kohl την επόμενη μέρα, που δημοσιεύτηκε το 1998 από τους Γερμανούς, δίνει το απόσπασμα.
Πηγή Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, FOIA 199504567 (Συλλογή Flashpoints Archive National Security, Πλαίσιο 38).
