Η δύναμη της ανδρείας: Ψυχρότητα ή Συναισθηματικότητα; – Η πικρή αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπίσεις.
Η έννοια της ανδρικής δύναμης έχει αποτελέσει αντικείμενο στοχασμού για αιώνες, από τις αρχαίες φιλοσοφίες μέχρι τις σύγχρονες συζητήσεις. Στο επίκεντρο αυτής της αναζήτησης βρίσκεται ένα δίλημμα: Είναι ο άντρας πιο δυνατός όταν είναι ψυχρός, αποστασιοποιημένος από τα συναισθήματά του, ή όταν αγκαλιάζει τη συναισθηματικότητά του, αφήνοντας την καρδιά του να οδηγεί τις πράξεις του;
Η Ψυχρότητα ως Δύναμη
Η ψυχρότητα, ως στάση ζωής, συνδέεται με την αυτοκυριαρχία, την πειθαρχία και την απόσταση από τις συναισθηματικές διακυμάνσεις. Φιλοσοφικά, μπορεί να συγγενεύει με τη στωική φιλοσοφία, όπου ο σοφός επιδιώκει την αταραξία – την εσωτερική γαλήνη που επιτυγχάνεται μέσω της αποδοχής του αναπόφευκτου και της αποτροπής των παθών.
Το να είσαι ψυχρός άντρας θα σε ωφελήσει σε όλα τα επίπεδα, οι γυναίκες θα τρέχουν απο πίσω σου, θα έχεις και στα δύο φύλλα μια φαινομενικά ακαταμάχητη γοητεία και θα φτάσεις ψιλά. Μη ξεχνάς πως όλοι οι μεγάλοι ηγέτες, χαρακτηρίζονται απο ψυχρότητα και έλλειψη συναισθήματος. Αν δεν τα έχεις αυτά τα χαρακτηριστικά, ποτέ δεν θα γίνεις ηγέτης.
Οπότε αν θέλεις μπορείς να το επιλέξεις και να πετύχεις εκεί έξω, αυτό είναι μια αλήθεια που σου δίνω και δεν χρειάζεται να αναγνώσεις το υπόλοιπο άρθρο. Αν όμως νιώθεις ότι κάτι λείπει απο αυτό, τότε συνέχισε την ανάγνωση.
Ένας ψυχρός άντρας δεν έχει πάντα αυτή την έννοια…
Συνήθως, δεν είναι ο άνδρας που ελέγχει τις ορμές του, που δεν αφήνει τον φόβο, την αγάπη ή την οργή να θολώσουν την κρίση του αλλά αυτός που τα έθαψε γιατί να μην έχει εμπόδια στην επιτυχία του.
Στην κοινωνία, όπου οι εξωτερικές πιέσεις είτε από ανταγωνισμό, είτε από σχέσεις, είτε από κοινωνικές προσδοκίες είναι συνεχείς, η ικανότητα να παραμένει κανείς ανεπηρέαστος φαίνεται ως πλεονέκτημα. Ο ψυχρός άντρας μπορεί να εμπνέει σεβασμό, καθώς η αποστασιοποίησή του τον καθιστά φαινομενικά αδιαπέραστο, σαν ένα φρούριο που δεν κλονίζεται από τις καταιγίδες. Στην αρχαία ελληνική σκέψη, ο Αριστοτέλης θα μπορούσε να παρομοιάσει κάτι τέτοιο ως έκφραση της φρόνησης, της ικανότητας να κρίνει χωρίς την παρεμβολή των παθών. Ωστόσο, όπως είπαμε προηγουμένους, αυτό είναι φαινομενικό και όχι πραγματικό
Όταν είσαι ψυχρός σαν χαρακτήρας δεν σημαίνει πως πραγματικά σε αγαπάνε και σίγουρα δεν σημαίνει πως ο ίδιος αγαπάς τον εαυτό σου… Μάλιστα γνωρίζεις κι εσύ πως δεν είσαι πραγματικά δυνατός αλλά κάποιος που έπνιξε τα συναισθήματα (αν δεν γεννήθηκε έτσι) γιατί του ήταν εμπόδιο στα σχέδια του. Ο Νίτσε αν και προέβαλε την αταραξία, προειδοποιούσε πως αυτή η υπερβολική αποστασιοποίηση απο τα συναισθήματα, μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να χάσει την επαφή με τη ζωτικότητά του.
Ένας ψυχρός άντρας χωρίς συναισθήματά, θα χάσει την ικανότητα να συνδεθεί βαθιά με τους άλλους ή να βιώσει την πληρότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Θα έχει σίγουρα πολλές διαθέσιμες γυναίκες και πολλούς φίλους, οι γυναίκες αυτές όμως, θα είναι χαμηλής αυτοεκτίμησης και οι φίλοι του χαμηλής ποιότητας. Αυτό όμως που θα πληρώσει ακριβά, ειδικά αν δεν ισορροπείται με το συναίσθημα, είναι να μετατραπεί σε άνθρωπο ικανό για τα πιο σκληρά εγκλήματα, απομακρύνοντας τον εαυτό του από την αρετή, που ναι μεν περιλαμβάνει τη δύναμη, αλλά είναι αναπόσπαστη απο την ανθρωπιά.
Αυτό δηλαδή που θα του προσφέρει δύναμη, θα του αφαιρέσει αυτομάτως τα ανώτερα αξιακα κριτήρια ενός ήρωα, όπως την ενσυναίσθηση, την δυνατότητα να βάζει το συμφέρον πίσω απο τις ιδέες του, και φυσικά την αρετή της αυτοθυσίας που είναι η ανώτερη μορφή του ήρωα (όπως έχουμε πει σε άλλα άρθρα, οι αρχές του ήρωα είναι οι ανώτατες αρχές ενός ανθρώπου) και σύμφωνα με αυτές γίνονται όλα τα άρθρα, κι όχι με κριτήριο την προσωπική ανέλιξη στον υλικό κόσμο.
Η Συναισθηματικότητα ως Δύναμη
Η συναισθηματικότητα, από την άλλη, είναι η ικανότητα να νιώθει κανείς βαθιά – να βιώνει αγάπη, πόνο, οργή, χαρά. Η συναισθηματικότητα του επιτρέπει να χτίζει βαθιές σχέσεις, να εμπνέει εμπιστοσύνη και να βρίσκει νόημα πέρα από την υλική επιτυχία. Όταν όμως δεν έχει βάλει αυστηρά όρια, μπορεί αυτό να τον οδηγήσει σε παθητικότητα που θα εκμεταλλεύονται άλλοι.
Ο συναισθηματικός άντρας είναι δυνατός αλλά δεν αναγνωρίζεται
Είναι αυτός που δεν φοβάται να δείξει ευαισθησία, να εκφράσει αγάπη, ή να πολεμήσει για έναν σκοπό που πηγάζει από την καρδιά του. Είναι ο ήρωας που θυσιάζεται για όσους αγαπά, ο άνθρωπος που βρίσκει νόημα μέσα από τη σύνδεση με τους άλλους.
Το να ανοίγεσαι στον πόνο, την αγάπη ή την απογοήτευση σημαίνει να αποδέχεσαι την ευαλωτότητα, κάτι που οι Έλληνες θεωρούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της αυτογνωσίας – της γνώσης του εαυτού ως προϋπόθεση της αρετής.
Άρα η συναισθηματικότητα για έναν άντρα είναι δύναμη;
Εδώ υπάρχει μια παγίδα, τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να είναι δύναμη για σένα αλλά αυτό δε σημαίνει πως οι άλλοι το αντιλαμβάνονται έτσι. Ιδιαίτερα οι γυναίκες που συχνά χρησιμοποιούν αυτά τα χαρακτηριστικά για να χειραγωγούν, δεν θα τα εκτιμήσουν και θα τα εκλάβουν ως αδυναμία.
Αν δεν προσέξει τον κύκλο του, κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος σε χειραγώγηση ή να απαξιωθεί από όσους εκτιμούν την επιφανειακή δύναμη και δυστυχώς πρόκειται για το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων. Η συναισθηματικότητα, αν δεν ισορροπείται, μπορεί να γίνει αδυναμία, επειδή η έλλειψη ορίων αφήνει τον άντρα εκτεθειμένο στους άλλους.
Δεν έχει να κάνει απαραίτητα με κακό άνθρωπο που σε προσεγγίζει με δόλο αλλά με την ίδια την αρχέγονη φύση μας.
Η Αληθινή Δύναμη: Πέρα από το Δίλημμα
Οι αρχές του ήρωα μας διδάσκουν, ότι η αληθινή δύναμη δεν βρίσκεται ούτε στην ψυχρότητα ούτε στην ανεξέλεγκτη συναισθηματικότητα, αλλά στην ισορροπία. Ο Αριστοτέλης, με την έννοια της μεσότητας, υποστήριζε ότι η αρετή βρίσκεται στο μέσο δύο άκρων – στην προκειμένη περίπτωση, ανάμεσα στην ψυχρότητα που αποκτηνώνει και στη συναισθηματικότητα που αποδυναμώνει. Ένας δυνατός άντρας είναι αυτός που μπορεί να νιώσει βαθιά, αλλά δεν αφήνει τα συναισθήματά του να τον εξουσιάσουν.
Αυτή η ισορροπία απαιτεί τρία στοιχεία:
- Αυτογνωσία: Ο άντρας πρέπει να κατανοεί τα συναισθήματά του και τις αιτίες πίσω από αυτά. Η αυτογνωσία του επιτρέπει να εκφράζει αγάπη ή πόνο χωρίς να χάνει τον έλεγχο, και να παραμένει ψύχραιμος χωρίς να καταπιέζει την ανθρωπιά του.
- Αυτοέλεγχος: Η πειθαρχία είναι απαραίτητη για να θέτει όρια – είτε απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις, είτε απέναντι στα ίδια του τα πάθη. Ο αυτοέλεγχος δεν είναι ψυχρότητα, αλλά η ικανότητα να κατευθύνει τα συναισθήματα προς έναν σκοπό.
- Ακεραιότητα: Η δύναμη πηγάζει από την πίστη σε αξίες πέρα από τον εαυτό – είτε αυτές είναι η δικαιοσύνη, η αγάπη, είτε η αλήθεια. Ένας άντρας που ζει με ακεραιότητα δεν χρειάζεται να καταφύγει ούτε στην ψυχρότητα για να επιβληθεί στους άλλους, ούτε στην υπερβολική συναισθηματικότητα για να νιώσει ολοκληρωμένος.
Ο συναισθηματικός άντρας είναι απο την φύση του προικισμένος να αντέχει περισσότερα, είναι αυτός που γεννήθηκε για τα δύσκολα, αλλά αν δεν στέκεται ακλόνητος· και δεν ελέγχει τα πάθη του, η ζωή θα τον τιμωρήσει. Μπορεί να μη χρειάζεται να κυριαρχήσει για να αποδείξει την αξία του αλλά η αρετή του βρίσκεται στο να στο να συνθέσει έναν τρόπο ζωής που είναι ανθρώπινος χωρίς σπατάλη, με αυτογνωσία και διορατικότητα.
